समसामयिक अपडेट – २०८२
१. लोक सेवा आयोगको पाँचौ राष्ट्रिय सम्मेलन कहिले हुने भनिएको छ ?
- वि.सं.२०८२ मंसिर १८ र १९ धनुषाको जनकपुरमा
* लोक सेवा आयोगको पाँचौ राष्ट्रिय सम्मेलन : वि.सं. २०८० फागुन २३ र २४ मा सम्पन्न
* वीरेन्द्रनगर (सुर्खेत) मा सम्पन्न
* तेह्रबुँदे निर्णय र पाँचबुँदे घोषणापत्र जारी गर्दै सम्पन्न भएको
* नारा: योग्यता, निष्पक्षता र स्वच्छता लोक सेवा आयोगको प्रतिबद्धता
* पहिलो सम्मेलन: वि.सं. २०७७ फागुन २३ र २४ गते (काभ्रेको धुलिखेल)
* दोस्रो सम्मेलन : वि.सं. २०७८ फागुन २३ र २४ गते (रूपन्देही, लुम्बिनी)
* तेस्रो सम्मेलन: वि.सं. २०७९ फागुन १९ र २० गते धनगढी (कैलाली)
* चौथो सम्मेलन : वि.सं. २०८० फागुन २३ र २४ वीरेन्द्रनगर (सुर्खेत)
* पाँचौं सम्मेलन : वि.सं.२०८२ मंसिर १८ र १९ धनुषाको जनकपुरमा
२. एआई एक्सन सम्मेलन २०२५ (AI Action Summit 2025) कहिले भयो ?
- २०२५ फेब्रुअरी १० देखि ११
* कहाँ आयोग: फ्रान्सको राजधानी पेरिसमा
* सम्मेलनमा कति देश: ८० भन्दा बढी देशहरु हक
* कति औँ संस्करण : तेस्रो संस्करणको
* पहिलो सम्मेलन : सन् २०२३, बेलायत
* दोस्रो सम्मेलन : सन् २०२४, दक्षिण कोरिया
* तेस्रो सम्मेलन : सन् २०२५, फ्रान्स
* यस पटक चिनियाँ एआई मोडल ‘डिपसिकको व्यापक लोकप्रियतासँगै सूचना प्रविधि क्षेत्रमा ठुलो परिवर्तनका बिच यो सम्मेलन आयोजना भएको ।
* पेरिस एआई सम्मेलनले आमप्रयोगकर्तालाई एआईमा स्वतन्त्र, सुरक्षित र भरपर्दो पहुँच प्रदान गर्ने, वातावरणमैत्री एआई विकास गर्ने र प्रभावकारी एवं समावेशी एआईको सुनिश्चितता गर्दै यसको विश्वव्यापी नियमन प्रयासमा जोड दिएको ।
* फ्रान्सका राष्ट्रपति इम्यानुअल म्याक्रोले अध्यक्षता गरेको सम्मेलनमा भारतका प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी सह-अध्यक्षका रूपमा उपस्थित छन् ।
३. ३० औं कोप सम्मेलन कहिले देखि कहिले भनिएको छ ?
– १०- १ नोभेम्बर २०२५ सम्म
* आयोजकको रूपमा ब्राजिलकोरियो दिजेनेरियोमाआयोजना हुने।
२९ औं कोप सम्मेलन बारेमा जानकारी
* कति औं सम्मेलन ( संस्करण ) : २९औं सम्मेलन (कोप-२९)
* आयोजना मिति : २०२४ नोभेम्बर ११ देखि २२ (२०८१ कात्तिक २६ देखि मङ्सिर ७ गते)
* आयोजकःअरजरबैजानको बाकु
* कोपकोअध्यक्षता: मुख्तार बाबेव (अजरबैजान का पारिस्थितिकी र प्राकृतिक संसाधन मन्त्री)
* नारा : “सबैका लागि बस्न योग्य ग्रहमा लगानी” (‘in solidarity for a gree Word’)
* यो सम्मेलनClimate Finance रcarbon Credit काविषयमा छलफल भएको।
* कोप-२९ मा नेपाली प्रतिनिधिमण्डलको नेतृत्व: राष्ट्रपति रामचन्द्र पौडेल ( २०८१ कात्तिक २७ मा सम्बोधन)
* राष्ट्रपति रामचन्द्र पौडेल (कोप-२९) मा सहभागी हुन अजरबैजान कहिले प्रस्थान : विसं २०८१ कात्तिक २५
* कोप-२९ मारामचन्द्र पौडेलले उठाएको प्रमुख आहृवान कुन: हिमालको सुरक्षा भनेकै पृथ्वीको सुरक्षा हो’
* बनमन्त्री ऐन बहादुर शाही र राज्य मन्त्री रुपा बिश्वकर्मा समेत कोप २९ मा भाग लिन गएका थिए।
* जलवायु प्रकोपबाट आफ्ना जनता र अर्थतन्त्रलाई जोगाउन र स्वच्छ ऊर्जाका विशाल फाइदाहरूमा साझेदारी गर्न देशहरूलाई मद्दत गर्ने नयाँ वित्तीय लक्ष्यको साथ शिखर सम्मेलन समाप्त भयो ।
* वित्तीय लक्ष्यको नामः कोप ट्रिपल फाइनान्स
* २८ औं कोप सम्मेलनःदुबइ, संयुक्त अरब एमिरेट्स (युएइ)(२०२३ नोभेम्बर ३० – डिसेम्बर १२)
* २९ औं कोप सम्मेलनःअरजरबैजानको बाकु (२०२४ नोभेम्बर ११ देखि २२)
* ३० औं कोप सम्मेलनः१०- १ नोभेम्बर २०२५ सम्म को आयोजकको रूपमा ब्राजिलकोरियो दिजेनेरियोमाआयोजना हुने।
* ३१ औं कोप सम्मेलनःअस्ट्रेलियामाहुने।
* पहिलो कोप सम्मेलन सन्१९९५ माजर्मनीको बार्लिनमाभएको थियो।
४. युरो कप फुटबल-२०२४ कहिले देखि कहिले भएको थियो ?
– सन् २०२४ जुलाई २६-अगस्ट ११
* स्थान: पेरिस, फ्रान्स
* खेल : ३२ खेलमा ३२९ स्पर्धा, १०७१४ जना खेलाडी
* Motto: Games Wide Open
* मस्कटको नाम: The Phryges
* मस्कटको नारा: ‘एक्ले हामी छिटो जान्छों, तर सँगे हामी टाढा जान्छौं’
* उद्घाटन समारोह स्टेडियमभित्र नभई पेरिस स्थित सेन नदी किनारमा
* सहभागी देश: २०६ including the Individual Neutral Athletes (AINs) जसमा रुस र बेलारुसका खेलाडी थिए and Refugee Olympic Team जसमा अफगानिस्तान, क्यारुन र घानाका खेलाडी थिए
* समापन समारोह : स्टेड डे स्टेडियममा भएको, समापन समारोहलाई ‘रिकर्ड्स’ नाम दिइएको छ।
* नेपालबाट मार्चपासमा झण्डा बोक्ने टेबल टेनिसका श्यान्टु श्रेष्ठ र जुडोकी मनिता श्रेष्ठ प्रधान
* रुस र बेलारुसको सहभागिताबाट रोक कारण युक्रेनमाथि आक्रमण यो आरोप रुसले यो प्रतिबन्धको कडा शब्दमा निन्दा गर्दै आएको छ। उसले यसको विरोधमा यसै वर्ष ‘वर्ल्ड फ्रेन्डसिप गेम्स’ आयोजना गर्ने बताएको छ।
* छनोट चरण पार गरेर खेल्ने खेलाडी स्यान्दु हुन हाल सम्म ३ जना खेलाडीले छनोट चरण खेलेर सहभागी भएका छन् जसमा दिपक बिष्ट र संगिना वेद्य ।
* प्रतियोगिता २४ जुलाईबाटे सुरु भएको जसमा फुटबल, रग्बी सेभेन्स, ह्यान्डबल र आर्चरीका खेलहरू भएका हुन् । e
* एकमात्र नयाँ खेलका रूपमा ब्रेकिङ रहेको थप रहेको यो नृत्यको एक शैली हो।
* टोकियो ओलम्पिकमा सहभागी गराइएको बेसबल/सफ्टबल र करातेलाई हटाइएको ।
* ३३ औं गृष्मकालीन ओलम्पिक २०२४ मा नेपालको तर्फबाट सहभागी हुने खेलाडी : स्याण्टु श्रेष्ठ, एलेक्जेन्डर शाह र डुवाना लामा,सन्तोषी श्रेष्ठ,प्रिन्स दाहाल, मनिता श्रेष्ठ, सुस्मिता नेपाल ( ६ खेलमा ७ खेलाडी)
* ३४ औं संस्करणको ग्रीष्मकालीन ओलम्पिक सन् २०२८ मा अमेरिकाको लस एन्जलसमा हुने भएको छ।
५. ९७ औं ओस्कार अर्वाड २०२५ उत्कृष्ट फिल्म मु रहेको छ ?
– Anora
* Best Picture : Anora
* Best Actor : Adrien Brody
* Best Actress : Mikey Madison
* Best Supporting Actor : Kieran Culkin
* Best Supporting Actress : Zoe Saldaña
* Best Director : Sean Baker for anora
* Best Documentary Feature : No Other Land
* Best Animated Feature Film : Flow – Gints Zilbalodis
* Best International Feature Film: I’m Still Here
* प्रदान गर्ने निकाय : Academy of Motion Picture Arts and Science
* यसको स्थापना : सन् १९२७
* दिन थालेको : सन् १९३०
* यो पुरस्कार सर्वोतम फिल्म, छायाँकार निर्देशक, कलाकार, कथा, पटकथा, संगित आदि क्षेत्रमा प्रदान गरिन्छ ।
* ९७ औं ओस्कार अवार्डको अन्तर्राष्ट्रिय फिचर विधामा नेपालबाट “शाम्बाला” छनोटमा परेको थियो।
* सर्वप्रथम सन् १९९९ मा ओस्कारमा नेपालबाट “हिमालय क्याराभान” सिफारिस गरेको थियो।
* हालसम्म नेपालबाट १४ वटा फिल्म सिफारिस भएका छन्। विश्वकै प्रतिष्ठित ओस्कारमा नेपाल सहभागी हुन थालेको २५ वर्ष भइसकेको छ। फिल्मकर्मीहरूको ओस्कार जित्ने सपनाचाहिँ पूरा भएको छैन।
६. नेपाल फेरि सम्पत्ति शुद्धीकरणको ‘ग्रे लिस्ट’ मा कहिले राखिएको थियो ?
– २०२५ फेब्रुअरी २१ (२०८१ फागुन ९)
* अन्तर्राष्ट्रिय संस्था फाइनान्सियल एक्सन टास्क फोर्स (एफएटीएफ) ले नेपाललाई ‘ग्रे लिस्ट’ मा राखेको हो ।
* सन् २०११ म पनि ‘ग्रे लिस्ट’ मा परेर नेपाल २०१४ मा बाहिरिएको थियो ।
* फ्रान्सको पेरिसमा भएको दोस्रो महासभा बैठकले नेपाललाई ‘ग्रे लिस्ट’ मा राखेको हो ।
* त्यतिबेला ‘कानुन निर्माण गर्छौं’ भनेपछि ‘ग्रे लिस्ट’ बाट बाहिर निस्किएको हो । यस पटक भने ती कानुनमा सुधार र कार्यान्वयन गर्न नसक्दा ‘ग्रे लिस्ट’ मा परेको सरकारी अधिकारीले जनाएका छन् ।
७. राष्ट्रिय फुटबल टिमको मुख्य प्रशिक्षकमा म्याट रोस नियुक्त कहिले भयो ?
– वि. स. २०८१ फागुन १८ ( २०२५ मर्च २ )
८. ‘मेरो विद्यालय, मेरो दायित्व’ अभियान शुरू कहिले भयो ?
– वि.सं. २०८१ फागुन ९
९. एमसीसी (Millennium Challenge Corporation -MCC)परियोजना स्थगित कहिले भयो ?
– २०८१ फागुन ६ (२०२५ फेब्रुओरी १८)
१०. देशकै ठूलो कागज उधोग कहाँ स्थानमा भएकोछ ?
– महोत्तरीमा जिल्ला को ईटाटार भन्नै ठाउँमा
* [ २०८१ फागुन २२– प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली द्वारा उद्घाटन]
११. ६८ औं बालोन डी ओर, २०२४ पुरुष वर्ष खेलाडी कसलाई प्रदान गरियो ?
– Aitana Bonmati (स्पेन, बार्सिलोना)
* प्रदान गर्ने निकाय : फ्रान्स फुटबल हरेक वर्ष सन् १९५६ देखि
* पुरुष वर्ष खेलाडी : Rodri (स्पेन, म्यानचेष्टर सिटी)
* महिला वर्ष खेलाडी : Aitana Bonmati (स्पेन, बार्सिलोना)
* कोपा ट्रफी (Best U-21 Men’s Player) : Lamine Yamal (स्पेन, बार्सिलोना)
* यसिन ट्रफी (Best Men’s Goalkeeper) : Emiliano Martizez (अर्जेन्टिना)
* गर्ड मुलर ट्रफी (Top Scorer) : Harry Kane (England) Kylian Mbappe (France)
* Men’s Club of the Year : Real Madrid
* Women’s Club of the Year : Barcelona
* सबैभन्दा बढी पटक यो अवार्ड लियोनल मेस्सीले ८ पटक जितेका छन् ।
१२. हात्ती सुन्दरी प्रतियोगिता–२०८१ को कति औँ संस्करण रहेको छ ?
– १८ औं
* प्रथम स्थान हासिल:२५ वर्षियाबिजुली काली (२२ अंक)
* कतिऔं संस्करण: १८ औं
* वि.सं २०८१ पुस ११ देखि १५ गते सम्म
* प्रतियोगिता स्थलः सौराहा, चितवन
* सहभागी हात्तीहरूः पुनम कली, पुजा कली, चम्पा कली, एकता कली
* निर्णयको आधारः हात्तीको व्यवहार, सफाई, हिँडाइ, सजावट, आँखाको सौन्दर्य, हिँडाइ, शारीरिक बनावट, महाउतप्रतिको आज्ञापालन, आज्ञाकारिता र असहमति, रौंको अवस्था, खुरको अवस्था (च्यातिएको/नच्यातिएको), हिँडाइ आदि आधारमा मूल्याङ्कन गरिएको थियो।
* १७ औं संस्करणको विजेताः सेल्फी काली
* हात्ती सौन्दर्य प्रतियोगिता सन् २०१० देखि निरन्तर सञ्चालन हुँदै आएको छ।
१३. २०२५ का घुम्नै पर्ने विश्वका पहिलो स्थानमा कुन हो ?
– पहिलो स्थानमा : बेलायत को जेन अस्टिन रहेको
*कसले घोषणा गरेको : विश्व चर्चित पत्रिका अमेरिकाको ‘द न्युयोर्कटाइम्स’ ले
*नवौंस्थानमा : बुद्ध जन्मस्थल लुम्बिनी
*पहिलो स्थानमा : बेलायत को जेन अस्टिन रहेको
*भारतको आसाम : चौथो स्थानमा रहेको
*विश्वका ५२ उत्कृष्ट ठाउँ’ शीर्षकको सूचीमा ‘टप टेन’ भित्रै लुम्बिनी परेको हो ।
१४. नेपालमा पहिलो पटक समलिंगी विवाह दर्ता कहिले भयो ?
– वि.सं. २०८० मंसिर १३ मा दर्ता भएको
* लमजुङको दोर्दी गाउँपालिका २ वडा कार्यालयमा
* समलिंगी जोडी रामबहादुर गुरुङ (माया) र सुरेन्द्र पाण्डेबीचको विवाह दर्ता गरेर प्रमाणपत्र दिइएको
* यससँगै नेपाल एसियामा दोस्रो राष्ट्र र दक्षिण एसियामा पहिलो राष्ट्र बनेको हो।
* सर्वोच्च अदालतले समलिंगी विवाह दर्ता गर्न सरकारका नाममा अन्तरिम आदेश दिएको २०८० असार १२ गते
* समलिंगी विवाह दर्ता गर्ने विश्वको पहिलो देश: नेदरल्यान्ड
* समलिंगी विवाह दर्ता गर्ने एसियाको पहिलो देश : ताइवान