Aayogpost

Share & Global Counts (JSONP)

Share this article

Total shares: 0

समसामयिक अपडेट – २०८२

. सरकारले प्रत्येक वर्ष राष्ट्रिय कोदो दिवस मनाउने निर्णय कहिले गरेको हो ?

– वि. सं. २०८२ असार २३

* असार २३ सोमबार बसेको मन्त्रिपरिषद् बैठकले प्रत्येक वर्ष साउन १६ गते राष्ट्रिय कोदो दिवस मनाउने निर्णय गरेको हो ।

* राष्ट्रिय कोदो दिवस कहिले मनाइन्छ: साउन १६ गते यस वर्ष पहिले पटक मनाइनेछ ।

* संयुक्त राष्ट्र संघले सन् 2023 लाई  कोदो वर्ष (International year of millets ) को रुपमा मनाइयो।

* विश्व मा : १३ औं स्थान मा  रहेको छ ।

* प्रमुख ५ बाली मा ४ औं स्थान मा छ ।  

* कोदोको  बैज्ञानिक नाम Elusine coracana हो ।

* कोदो को उत्पत्ति इथियोपियामा भएको मानिन्छ ।

* कोदो सबैभन्दा बढी उत्पादन हुने प्रदेश  : कोशी प्रदेश

* कोदो उत्पादनमा नेपाल १३औं नम्बरमा रहेको छ ।

. विश्व जनसंख्या दिवस २०२५ को नारा के रहेको छ ?

– “Empowering young people to create the families they want in a fair and hopeful world.”

* हरेक वर्ष कहिले: जुलाई ११

* कहिलेदेखि मनाउन थालिएको : सन् १९८९ बाट मनाउन सुरु भएको हो ।

* सन १९८७ को जनसंख्या करिब ५ अर्ब  पुगेको अवसरमा संयुक्त राष्ट्र सबको Population Summit ले यो दिवस मनाउने निर्णय गरेको हो ।

* सन् २०२५ को नारा : “Empowering young people to create the families they want in a fair and hopeful world.”

*  सन् २०२४ को नारा: “Leave no one, behind, Count everyone” (युवामा लगानी गरौं)

* सन् २०२३ को नारा Unleashing the power of gender equality: Upilling the voices of women And girls to unlock our world’s innite Possibilities

*  जनर्सख्यामा नेपालको स्थान : विश्वमा ४९, भूपरिवेष्ठित राष्ट्रहरुमा ५ र सार्क राष्ट्रहरूमा ५ औं स्थानमा रहेको

* विश्वमा सबैभन्दा धेरै जनसंख्या भएको देशः भारत (भारत सन २०२३ अप्रिल १४ मा विश्वको सबै भन्दा वढी जनसंख्या भएको देश बन्यो )

*  विश्वमा सबैभन्दा बढि जनसंख्या भएको शहर: टोकियो, जापान

* बढी जनसंख्या भएको भूपरिवेष्ठित राष्ट्र :- इथियोपिया

* विश्वको जनसंख्या (८ अर्व पुगेको दिन :- सन २०२२ नोभेम्वर १५)

* सार्क राष्ट्रहरूमा सबै भन्दा बढी र कम जनसंख्या भएका राष्ट्र बढी : भारत र कम : माल्दिभ्स

* आसियन राष्ट्रहरूमा सबै भन्दा वढी र कम जनसंख्या भएका राष्ट्र : बढी : इण्डोनेसिया कमः कुताई

* EU मा सबैभन्दा बढी र कम जनसंख्या भएका राष्ट्र :- बढिः जर्मनी र कमः माल्टा,

*  जनसंख्या सम्वन्धि अध्ययन गर्ने विज्ञान : डमोग्राफी (सर्वप्रथम ङमो ग्राफी शब्द प्रयोग गर्ने व्यक्ति, फ्रान्सका : आकोली गुइलाई, १९५५ हुन् ।)  

* राष्ट्रसङ्घका अनुसार विश्वको जनसङ्ख्या एक अर्ब पुग्न लाखौँ वर्ष लागेको,

* त्यसपछिको २०० वर्षमा विश्वको जनसङ्ख्या सात गुणाले बढेको,

* सन् २०११ मा विश्वको जनसङ्ख्या सात अर्ब पुगेको,

* २०२१ मा यो सात अर्ब ९० करोड पुगेको,

* जनसङ्ख्या निरन्तर वृद्धि भइरहेको,

* सन् २०३० मा ८ अर्ब ५० करोड, २०५० मा ९ अर्ब ७० करोड र २१०० मा १० अर्ब ९० करोड पुग्ने अनुमान गरिएको,

* सन् २०२२ नोभेम्बर १५ मा विश्वको जनसंख्या ८ अरब पुगेको थियो ।

* नेपालमा जनसंख्या वृद्धि सम्बन्धि पढाई सुरु : बि.स. २०५६

३.  १० औँ राष्ट्रिय खेलकुद प्रतियोगिताको कहिले र कहाँ हुने भनिएको छ ?

–  वि.सं. २०८२ मङ्सिर २ देखि ९ गतेसम्म

* संस्करण: १० औं

* मिति: वि.सं. २०८२

* कहाँ: सुर्खेतको वीरेन्द्रनगरमा ( कर्णाली प्रदेश )

* लोगो र मास्कोट सार्वजनिक मिति : वि.सं. २०८१ चैत्र ५ गते

* मास्कटको रूप : हाब्रे/ रेड पाण्डा

* लोगो मास्कट तयार गर्ने : विकास तमखु

* सुरुमा २०८१ मंसिर २-९,  गते पहिलो मिति यो थियो । २०८१ चैत २३-३०,र २०८२ जेठ ३-७ मिति तोकियो तर केहि कारण हुने भएन ‌फैरी  वि.सं. २०८२ मङ्सिर २ देखि ९ गतेसम्म पुगेको छ ।

नवौं औय राष्ट्रिय खेलकुद २०७९

* वि.सं. २०७९ वैशाख २४ मा नवौं राष्ट्रिय खेलकुदको लोगो, मस्कट र नारा सार्वजनिक गरिएको थियो ।

* वि.सं. २०७९ असोज २८ गते देखि कात्तिक ३ सम्म गण्डकी प्रदेशमा सम्पन्न ।

* मस्कट : लोपोन्मुख तथा संरक्षित प्राणी कस्तुरी मृग

* लोगो माछापुच्छ्रे हिमाललाई रेखाकृतिमा राखिएको आकाशे निलो आकृतिले शान्तिको प्रतिक परेवालाई प्रतिविम्बित गरेको छ भने रातो रङको चार धर्माले साविकको प्रदेश नं. ४ लाई जनाएको छ। लागो भोलानाथ पौड्यालले निर्माण गरेका हुन् ।

* नारा : “एकताबद्ध देश, खेलकुदको सन्देश” जसलाई सुयोग्य राज काफ्ले तयार पारेका हुन् ।

* नवीं राष्ट्रिय खेलकुदमा पहिलो पटक डोपिङ परीक्षण गरिएको ।

* नवीं राष्ट्रिय खेलकुदमा प्रतिस्पर्धाका क्रममा दुर्घटनामा परी निधन भएका प्याराग्लाइडिङ खेलाडी निसिम थापालाई मानार्थ स्वर्ण पदकले सम्मान गर्दै उनको सालिक निर्माण गर्ने निर्णय गरिएको ।

* सबैभन्दा कान्छो खेलाडी रितिका बुमी (७ वर्ष २२ दिन, (पौडी) सुदूरपश्चिम)

* सबैभन्दा बढी उमेरका खेलाडी धनबहादुर घले (६१ वर्ष ४ महिना (स्क्वास) कोशी प्रदेश)

* सबैभन्दा धेरै स्वर्ण पदक बिजेता डुवाना लामा (पोडी, ९ स्वर्ण)

* एथलेटिक्सकी जयरानी थारुले पाँच इभेन्टमा पाँचवटामै स्वर्ण पदक जितेको ।

* भारोत्तोलनकी तारादेवी पुनले चौथो राष्ट्रिय खेलकुदबाट नवोंसम्म स्वर्ण पदक जित्ने कीर्तिमान बनाएको ।

नवौं राष्ट्रिय खेलकुद प्रतियोगिताको पदक तालिका

राष्ट्रिय खेलकुद सुरुदेखि हालसम्म

. राष्ट्रिय सडक सञ्जालमा जोडिने ७७ औं जिल्ला सदरमुकाम कुन हो ?

– हुम्लाको सिमकोट

* कहिले : वि.सं. २०८२ असार २२

* सिमकोट राष्ट्रिय सडक सञ्जालमा जोडियो, अब सबै जिल्ला सदरमुकाम राष्ट्रिय सडक सञ्जालमा

* कर्णाली करिडोरको हुम्लाको खार्पुनाथमा अवस्थित चुवा खोलामा ५१.८० मिटर लामो बेलीब्रिजको उद्घाटन प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले गरेपश्चात्

* हुम्ला जिल्ला भने २०७७ मंसिरमै राष्ट्रिय सडक सञ्जालमा जोडिएको थियो।

* कर्णाली करिडोरमार्फत सरकारले पहिलोपटक २०५१ सालमा हुम्लालाई राष्ट्रिय सडक सञ्जालसँग जोड्ने योजना अघि बढाएको थियो। ०५६ मा कर्णाली करिडोर निर्माणका शिलान्यास गरिएको थियो।

*  योजना बनेको ३१ वर्षपछि र निर्माण आरम्भ भएको २६ वर्षपछि हुम्ला सदरमुकाम सिमिकोट राष्ट्रिय सडक सञ्जालसँग जोडिएको।

* ६८२ कि.मि. लामो कर्णाली करिडोर भारतीय सीमा रुपैडियादेखि चीनको सिमाना हिल्सासम्म रहेको छ।

* कुन जिल्ला सदरमुकाममा पहिलोपटक कहिले मोटर पुग्यो ?

– जुम्ला (७४ औं) : वि.सं. २०६३ चैत्र ३० गते

– मुगु (७५ औं)     : वि.सं. २०६८ पौष १

– डोल्पा (७६ औं) : वि.सं. २०७३ असार १५

. रुकुम (पश्चिम) पूर्ण खोप सुनिश्चितता तथा दिगोपना जिल्ला घोषणा कहिले गरीयो ?

–  वि.सं. २०८२ असार २६ गते

* कुन जिल्ला : रुकुम ( पश्चिम)

. “बेष्ट बैंक अवार्ड” -2025 कुन बैंकलाई यो पुरस्कार प्रदान गरियो ?

– ग्लोबल आइएमई बैंकला

* Global IME Bank ले Global Finance Magazine को “Best Bank Award” दोस्रो पटक सन् २०२५ मा पुरस्कार पायो र नेपालका लागि पहिलोपटक सन् २०२४ मा जितेको हो ।

. नेपालमा पहिलो पटक ISO प्रमाणपत्र प्राप्त गर्ने अदालत कुन हो ?

– विशेष अदालत

* विशेष अदालतले वि.सं. २०८२ असार २५ गते अन्तर्राष्ट्रिय मापदण्ड संगठन (ISO) को ISO 9001:2015 प्रमाणपत्र प्राप्त गरेको हो।

* प्रमाणपत्र नापतौल तथा गुणस्तर विभागमार्फत प्रदान गरिएको हो।

* ISO 9001:2015 प्रमाणपत्र गुणस्तर व्यवस्थापन प्रणाली (Quality Management System) का लागि दिइन्छ।

* यस प्रमाणीकरणले विशेष अदालतको सेवा प्रवाह, पारदर्शिता र प्रशासनिक प्रक्रिया अन्तर्राष्ट्रिय स्तरको बनाउनेछ।

* नेपालमा पहिलो पटक कुनै अदालतले यस्तो अन्तर्राष्ट्रिय मान्यता प्राप्त गरेको उदाहरण हो।

* विशेष अदालतले प्रमाणपत्र बुधबार (२०८२ असार २५) सार्वजनिक गरेको हो।

८. त्रिभुवन विश्वविद्यालयको उपकुलपतिमा प्रा. डा. दीपक अर्याल कहिले नियुक्त भए ?

– वि.सं. २०८२ असार २५ गते

* वि.सं. २०८२ असार २५ गते मन्त्रिपरिषद् बैठकले त्रिभुवन विश्वविद्यालयको उपकुलपतिमा प्रा. डा. दीपक अर्याल लाई नियुक्त गर्ने निर्णय गरेको हो।

* डा. अर्याल त्रिभुवन विश्वविद्यालयका २८औं उपकुलपति हुन्।

* उहाँले शिक्षा, अनुसन्धान र विश्वविद्यालय प्रशासनमा लामो अनुभव हासिल गर्नुभएको छ।

* त्रिभुवन विश्वविद्यालय नेपालको सबैभन्दा पुरानो र ठूलो विश्वविद्यालय हो, जसको स्थापना वि.सं. २०१६ सालमा भएको थियो।

९. देशका सात प्रदेशमध्ये मधेश प्रदेश पूर्ण खोप सुनिश्चितता तथा दिगोपना घोषणा कहिले भयो?

– वि.सं. २०८२ असार २४ गते

* मधेश प्रदेश नेपालका सात प्रदेशमध्ये पहिलो प्रदेश बनेको छ जसले पूर्ण खोप सुनिश्चितता तथा दिगोपना घोषणा गरेको हो।

* उक्त घोषणा २०८२ असार २४ गते प्रदेश सरकार तथा स्वास्थ्य विभागको समन्वयमा गरिएको थियो।

* यस निर्णयअनुसार मधेश प्रदेशका सबै ८ जिल्लामा १६ देखि ५९ महिनाका बालबालिकालाई राष्ट्रिय खोप तालिकामा उल्लेखित सबै खोपहरू सफलतापूर्वक दिइसकिएको छ।

* पूर्ण खोप सुनिश्चितता तथा दिगोपना घोषणा पश्चात प्रदेशमा खोप कार्यक्रमलाई अझ दिगो र प्रभावकारी बनाउन थप कदम चालिनेछ।

* मधेश प्रदेशको यो उपलब्धिले सम्पूर्ण देशमा खोप कार्यक्रम सुदृढ गर्ने प्रेरणा दिएको छ।

१०. विश्व भलिबल दिवस कहिले मनाइन्छ?

– जुलाई ७

* विश्व भलिबल दिवस सन् १८९५ को जुलाई ७ मा विलियम जी मोर्गनले पहिलो पटक सार्वजनिक रूपमा भलिबल खेल प्रदर्शन (डेमोस्ट्रेसन) गरेको दिन सम्झेर मनाइन्छ।

* यो दिवस मनाउनको लागि फेडेरेसन इन्टरनेसनल भलिबल (FIVB) ले निर्णय गरेको हो।